Μυστικά και Έθιμα της Γιορτής των Θεοφανείων στην Ελλάδα

Μυστικά και Έθιμα της Γιορτής των Θεοφανείων στην Ελλάδα
Την ημέρα των Θεοφανείων, γνωστή και ως Φώτα ή Επιφάνεια, γιορτάζουμε τη βάπτιση του Ιησού Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο ή Βαπτιστή. Στην Ελλάδα, οι εορτασμοί ξεκινούν με τον Μικρό Αγιασμό ή Πρωτάγιαση, που πραγματοποιείται την παραμονή των Θεοφανίων. Ο ιερέας επισκέπτεται τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» τους χώρους, διώχνοντας το κακό. Θεωρείτο πως με την αγιαστούρα του παπά οι καλικάντζαροι έφευγαν από τους χώρους.

Ο Μεγάλος Αγιασμός γίνεται ανήμερα των Θεοφανίων, στις 6 Ιανουαρίου. Μια εντυπωσιακή πομπή κατευθύνεται προς τη θάλασσα ή κάποιο ποτάμι, αρχίζοντας με τα εξαπτέρυγα, χωρίς να λείπουν οι τοπικές αρχές και οι πιστοί. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ο παπάς ρίχνει το Σταυρό στα νερά, ολοκληρώνοντας τον Αγιασμό των Υδάτων.

Οισχύει παραδόσεις, οι πιστοί συμμετέχουν στην κατανάλωση του αγιασμού, ραντίζουν τα σπίτια, τα ζώα και τα χωράφια τους. Σημαντική είναι και η τελετή κατάδυσης του Σταυρού, όπου οι «βουτηχτάδες» προσπαθούν να πιάσουν το Σταυρό, θεωρώντας ότι θα έχουν καλή τύχη και υγεία κατά τη διάρκεια του έτους.

Η ημέρα χαρακτηρίζεται επίσης από πλούσια έθιμα, όπως τα ρουγκάτσια, που αναβιώνουν στη Θεσσαλία την παραμονή των Θεοφανίων. Στις Καλάβρυτα και περιοχές της Δράμας, οι κάτοικοι με μασκαρεμένους συμμετέχουν σε εορτασμούς που περιλαμβάνουν τρομακτικές μάσκες που αποσκοπούν στο ξόρκισμα του κακού. Στην Καστοριά, αναβιώνουν παραδόσεις που περιλαμβάνουν τη μεταμφίεση και την ανταμοιβή των μασκαράδων.

Στις τοπικές γιορτές της Χαλκιδικής, όπως οι φούταροι και οι φωταράδες, επιβιώνουν παραδόσεις που αποδεικνύουν την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Στην Ερμιόνη, οι νέοι στολίζουν τις βάρκες τους και συμμετέχουν σε ζωντανές εκδηλώσεις. Στην Άρνισσα Πέλλας, η εορτή περιλαμβάνει γάμους και γλέντια στους δρόμους του χωριού.

Οι παραδόσεις διαφορετικών περιοχών, όπως τα Αράπηδες στη Νικήσιανη και τα Μπαμπούγερα στη Δράμα, προσφέρουν ποικιλία εθίμων που εορτάζονται με χαρά και ζωντάνια. Το έθιμο του «γιάλα-γιάλα» στην Αργολίδα αναφέρει τον στολισμό των βαρκακιών και τα τραγούδια που συνοδεύουν τις εορτές.

Πηγή: newsbomb.gr

Back To Top